چگونه می‌توان کفش چرم را رنگ کرد + معرفی انواع رنگ چرم

کفش‌ چرمی از زمان‌های گذشته تاکنون همواره یکی از زیباترین و مرغوب‌ترین انواع کفش به شمار می‌رفته‌اند. ظاهر جذاب، راحتی بالا و دوام بی‌نظیر از ویژگی‌های بارز کفش‌های چرمی به حساب می‌آید که سبب شده استفاده از آن‌ها همچنان رواج داشته باشد.
اما پس از مصرف طولانی‌مدت، کفش‌های چرمی دچار فرسودگی شده و رنگ آن‌ها کدر و بی‌رونق می‌شود. همچنین ممکن است بر اثر کاربرد زیاد با خراش‌ها و پارگی‌هایی هم مواجه شوند که ظاهر آن‌ها را زشت کرده و از ارزش آن‌ها میکاهد.

در این شرایط بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند کفش‌های کهنه و فرسوده چرمی خود را دور بریزند و نمونه جدیدی خریداری کنند. در حالی‌که با رنگ کردن دوباره کفش‌های چرمی می‌توان به آن‌ها ظاهری تازه بخشید و از انداختن بیهوده آن‌ها جلوگیری نمود. رنگ کردن کفش‌های چرمی اصلاً کار دشواری نبوده و تنها نیازمند صرف کمی وقت و دقت است. در این مقاله به توضیح جزئیات انجام این کار از انتخاب رنگ و وسایل مورد‌نیاز گرفته تا مراحل عملی رنگ‌آمیزی و نکات ایمنی خواهیم پرداخت تا رنگ‌کردن کفش‌های چرمی برای علاقمندان بسیار آسان شود.

چرا باید کفش‌های چرمی را رنگ کرد؟

دلایل رنگ‌کردن کفش‌های چرمی بسیار متنوع و متعدد است که نشان‌دهنده اهمیت و ضرورت انجام این کار است. شاید برای برخی افراد تصور شود که رنگ‌کردن کفش‌های چرمی صرفاً به منظور زیباتر جلوه دادن آن‌هاست، در حالی‌که مزایا و فواید آن بسیار فراتر از این موضوع است.

یکی از مهم‌ترین دلایل رنگ کردن کفش‌های چرمی، احیای زیبایی از دست رفته آن‌ها بر اثر کهنگی و فرسودگی پس از مدت‌ها استفاده است. همان‌طور که می‌دانیم، کفش‌های چرمی پس از مصرف طولانی‌مدت دچار تیرگی، بی‌رونقی و حتی خراش و شکاف می‌شوند که با رنگ‌کردن می‌توان این معایب را برطرف نموده و به کفش‌ها مجدداً جلوه‌ای تازه و زیبا بخشید. در واقع با رنگ‌کردن کفش‌های چرمی می‌توان عمر مفید آن‌ها را تا حد قابل توجهی افزایش داد.

مورد دیگری که می‌توان به عنوان انگیزه‌ای برای رنگ‌کردن کفش‌های چرمی به آن اشاره کرد، پنهان‌سازی خراش‌ها و شکاف‌های ایجاد شده بر اثر کاربرد طولانی‌مدت است. اغلب پیش می‌آید که کفش‌های چرمی پس از مدتی استفاده دچار خراش یا شکاف‌های ریز و درشت می‌شوند که باعث زشتی ظاهر آن‌ها شده و ارزش آن‌ها را کاهش می‌دهد؛ با رنگ‌کردن مجدد می‌توان این عیب‌ها را به طور کامل مخفی نموده و ظاهری عالی به کفش‌ها بخشید.

دلیل دیگری که باعث می‌شود خیلی‌ها تمایل به رنگ کردن کفش‌های چرمی داشته باشند، خستگی از یک مدل خاص و تمایل به تنوع‌بخشی به آن است. گاهی پس از مدتی استفاده از یک مدل کفش چرمی، دیگر حس خوبی به شخص القا نمی‌کند و تمایل به تغییر آن دارد؛ در این حالت با تغییر رنگ کفش می‌توان به آن ظاهری کاملاً متفاوت بخشید و گویی کفشی جدید خریداری شده است.

از دیگر مزایای رنگ‌کردن کفش‌های چرمی می‌توان به صرفه‌جویی قابل‌توجه در هزینه‌ها اشاره کرد. همان‌طور که می‌دانیم خرید کفش چرمی نو هزینه‌ای چندین برابر رنگ‌کردن کفش‌های موجود دارد؛ بنابراین با رنگ کردن کفش‌های فرسوده چرمی‌مان می‌توانیم صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌ها داشته باشیم.

در نهایت یکی دیگر از دلایل رنگ‌کردن کفش‌های چرمی، امکان ست کردن بهتر آن‌ها با انواع لباس‌ها و دستیابی به تنوع بصری بیشتر است. با تغییر رنگ کفش‌های چرمی می‌توان آن‌ها را با انواع پوشاک‌های متفاوت ست نموده و هماهنگی بصری بهتری ایجاد کرد.

انواع روش‌های رنگ‌کردن کفش‌های چرمی

رنگ‌کردن کفش‌های چرمی را می‌توان به روش‌های متنوعی انجام داد که هرکدام بسته به شرایط، امکانات و میزان مهارت فرد، مناسبت‌های خاص خود را دارند. یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای مبتدیان، استفاده از رنگ‌اسپری است. رنگ‌اسپری‌ها آماده بوده و فقط نیاز است رنگ مورد نظر درون ظرف اسپری ریخته شده و با فشار هوا، رنگ از طریق نازل به صورت یک لایه یکنواخت و نازک روی سطح کفش پاشیده شود. مزیت این روش سهولت بالا و تنوع رنگی زیاد است اما معمولاً کیفیت چندان بالایی نداشته و پوشش خوبی روی سطح ایجاد نمی‌کند. همچنین از روغن هم برای کفش چرم می‌شود استفاده کرد که برای آشنایی با آن به لینک مورد نظر مراجعه فرمایید.

روش دقیق‌تر، استفاده از قلم‌مو و رنگ‌های تخصصی چرم است. در این روش لازم است رنگ را به دقت و با حوصله، به وسیله قلم‌مو بر روی تمام سطوح و شیار‌های کفش بکشید تا پوششی یکنواخت و کامل حاصل شود. این روش هرچند وقت‌گیر است اما نتیجه‌ای حرفه‌ای‌تر خواهد داشت. گزینه دیگر استفاده از برس‌های ضداب‌ها و رنگ‌های فاقد حلال است که به طور ویژه برای رنگ‌کردن سطوح چرم طراحی شده‌اند.

این نوع مواد قدرت نفوذ بالایی در لایه‌های چرم داشته و پوششی محکم و دوام‌دار ایجاد می‌کنند. البته کار با آن‌ها نیازمند مهارت بوده و صبوری و دقت بالایی می‌طلبد تا بتوان نتیجه‌ای حرفه‌ای به دست آورد. در مجموع با توجه به شرایط هر فرد، میزان تجربه، صبر و سلیقه، و همچنین نوع کفش و میزان فرسودگی آن، می‌توان یکی از روش‌های رنگ‌کردن کفش‌های چرمی را انتخاب نمود تا به بهترین نتیجه دست یافت.

مواد و وسایل مورد نیاز برای رنگ کردن

مواد و وسایلی که برای رنگ‌کردن کفش‌ زنانه چرم و کفش چرمی مردانه موردنیاز هستند، دارای اهمیت ویژه‌ای هستند. انتخاب صحیح و رعایت مراحل، نقش مهمی در موفقیت و نتیجه‌ی نهایی عملیات رنگ‌کردن دارد. یکی از مهم‌ترین ملزومات، فضای مناسب برای رنگ‌کردن است. محیطی با تهویه‌ی مطلوب که از انباشته‌شدن بوی تند و نامطبوع رنگ در آن جلوگیری شود. این امر به منظور حفظ سلامت افرادی است که عملیات را انجام می‌دهند و هم اطرافیان. ممکن است بهتر باشد این کار در فضای باز و در هوای آزاد صورت پذیرد.

البته اگر شرایط آب و هوایی مناسب باشد. مواد و وسایل محافظتی هم بسیار ضروری هستند تا افراد در معرض آسیب‌های احتمالی ناشی از تماس مستقیم با مواد شیمیایی قرار نگیرند. به‌عنوان مثال، استفاده از دستکش‌های لاتکس یا ماده‌ای شبیه آن، برای جلوگیری از تماس مواد رنگی با پوست دست، بسیار توصیه می‌شود. همین‌طور استفاده از ماسک‌های مناسب تنفسی می‌تواند کمک شایانی باشد.

قدم اولیه و بسیار مهم، تمیز کردن کامل کفش از هرگونه آلودگی و چربی است. این فرآیند با به‌کارگیری انواع پاک‌کننده‌ها و شوینده‌های اختصاصی چرم صورت می‌گیرد. نکته‌ی مهم اینجاست که نباید از مواد خیلی چربی‌زدا استفاده نمود زیرا ممکن است باعث آسیب به بافت چرم شوند. پس از تمیزکاری، لایه‌های محافظتی رویه‌ی کفش باید با مواد ویژه‌ای که برای همین منظور وجود دارند، برطرف شوند تا سطحی آماده‌ی جذب بهتر رنگ فراهم شود.

سپس مهم‌ترین گام یعنی انتخاب رنگ مناسب برای رنگ‌آمیزی کفش‌های چرمی است. در اینجا باید توجه داشت که تنها می‌توان رنگ چرم را تیره‌تر کرد و روشن‌کردن آن امکان‌پذیر نیست. بنابراین بهتر است رنگ‌هایی را انتخاب نمود که بتوانند عمق و تیرگی بیشتری به رنگ قبلی ببخشند. در این میان، رنگ‌های الکلی از بهترین گزینه‌ها محسوب می‌شوند زیرا توانایی بالایی در نفوذ به درون بافت چرم دارند.

مرحله‌ی بعد، مرحله‌ی اجرا و استفاده‌ی عملی از رنگ است. ابزار‌هایی همچون برس‌های اسفنجی یا پارچه‌ای، بهترین گزینه برای اعمال و پخش رنگ روی سطح چرم محسوب می‌شوند. همچنین برای رسیدن به نقاطی که دسترسی به آن‌ها مشکل‌تر است، می‌توان از قلم‌مو‌های ریز کمک گرفت. این ابزار‌ها باعث می‌شود رنگ به طور یکنواخت روی سطح پخش شده و از ایجاد لکه‌های ناخواسته جلوگیری شود.

در نهایت، پس از خشک‌شدن کامل رنگ، استفاده از موادی چون واکس، کرم و جلادهنده‌ی چرم و هم برس‌زدن نهایی، باعث حفظ براقیت رنگ و افزایش طول عمر آن در برابر هوا و نور می‌شود. بنابراین بسیار توصیه می‌شود در پایان کار از آن‌ها استفاده شود.

انواع رنگ چرم

رنگ  چرم طبیعی در طول تاریخ دستخوش تغییرات زیادی شده است. در گذشته و زمانی که بشر اولیه از پوست حیوانات شکار شده برای تهیه چرم استفاده می‌کرد، رنگ‌های اصلی چرم طبیعی محدود به چند مورد از جمله قهوه‌ای روشن، قهوه‌ای تیره، زرد روشن، زرد تیره و مشکی بود که این رنگ‌ها نیز مستقیماً بستگی به رنگ طبیعی پوست حیوانات داشت.

با پیشرفت تمدن بشری، روند تولید و مصرف چرم طبیعی نیز متحول شد. انسان‌ها متوجه شدند که می‌توانند با افزودن مواد چربی‌دار طبیعی به چرم، کیفیت و نرمی آن را افزایش دهند. این کار اندکی بر روی رنگ اولیه چرم نیز تاثیر می‌گذاشت. اما بزرگترین تحول در زمینه رنگ چرم‌های طبیعی، مربوط به دوران مدرن و با پیشرفت صنعت رنگرزی است. امروزه رنگرزی چرم به دو روش سنتی و مدرن انجام می‌شود. در روش سنتی از مواد طبیعی مثل عصاره گیاهان و در روش مدرن از رنگ‌های شیمیایی و صنعتی استفاده می‌شود.

با وجود این فناوری‌ها، دیگر محدودیتی برای تولید انواع رنگ‌ها روی چرم طبیعی وجود ندارد. محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین رنگ‌های چرمی در بازار عبارت است از: قهوه‌ای، مشکی، سفید، آبی، صورتی، قرمز، زرد و سبز. البته اینها تنها گوشه‌ای از طیف رنگی گسترده‌ای است که امروزه روی چرم طبیعی زده می‌شود و تولیدکنندگان قادرند تقریباً هر رنگ مورد درخواست مشتریان را روی چرم اعمال کنند.

انتخاب انواع رنگ مناسب

انتخاب نوع مناسب رنگ برای رنگ‌آمیزی کفش‌های چرمی از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا نوع رنگ، عامل تعیین‌کننده‌ای در میزان موفقیت عملیات و رضایت‌بخش‌بودن نتایج حاصله خواهد بود. در ابتدا لازم است توجه داشت که تنها امکان پذیرفتنی، تیره‌ترکردن رنگ کفش‌های چرمی است و روشن‌ترکردن آن مقدور نیست. به عبارت دیگر، اگر رنگ فعلی کفش، مثلاً قهوه‌ای است، تنها می‌توان آن را به سمت رنگ‌های تیره‌تر مانند قهوه‌ای تیره یا مشکی سوق داد.

سپس باید دید کدام رنگ‌ها قابلیت نفوذ بهتر و چسبندگی مطلوب‌تری به بافت چرم دارند. در این میان، رنگ‌های الکلی و روغنی بهتر عمل می‌کنند. زیرا ذرات ریزتری داشته و توانایی نفوذ عمیق‌تری به درون ساختار چرم را دارا می‌باشند. همین امر باعث می‌شود رنگ پایدارتر شده و در برابر عواملی مانند سایش، رطوبت و نور خورشید مقاومت بیشتری از خود نشان دهد.

در انتخاب رنگ، سلیقه‌ی شخصی و سازگاری آن با سبک پوشش و دکوراسیون هم باید مورد توجه قرار گیرد. به‌عنوان مثال، افرادی که طرفدار پوشش‌های رسمی‌تر و شیک هستند، می‌توانند از رنگ‌های تیره‌تر مانند مشکی، قهوه‌ای پررنگ یا بنفش بهره جست. اما علاقه‌مندان به مدل‌های شادتر، می‌توانند رنگ‌هایی مانند آبی، سبز، زرد و... را انتخاب نمایند.

در مجموع، انتخاب نوع مناسب رنگ برای رنگ‌آمیزی کفش‌های چرمی نیازمند در نظر گرفتن معیار‌هایی چون نفوذپذیری، ماندگاری، سلیقه‌ی شخصی و سازگاری با سبک پوشش است تا بتوان به بهترین نتیجه دست یافت.

وسایل کمکی مورد نیاز

وسایل کمکی متعددی در فرایند رنگ‌آمیزی کفش‌های چرمی مورد استفاده قرار می‌گیرند که نقش مهمی در تسهیل کار و رسیدن به نتایج حرفه‌ای‌تر دارند. یکی از مهم‌ترین این وسایل، انواع برس‌ها هستند. برس‌های اسفنجی نرم و مرغوب بهترین گزینه برای پخش و اعمال یکنواخت رنگ بر روی سطح چرم محسوب می‌شوند. همچنین برس‌هایی با موادی مانند موی اسب هم وجود دارند که برای مرحله‌ی پایانی برس‌زنی و صیقل‌دهی بسیار مناسب هستند.

علاوه بر برس‌ها، از پارچه‌های نرم و جاذب هم می‌توان به‌عنوان جایگزینی برای برس استفاده نمود. این پارچه‌ها عمدتاً برای پوشاندن و پاک‌کردن سطوح وسیع‌تر به کار ‌می‌روند. البته استفاده از پارچه‌های خیلی زبر و ساینده ممنوع است زیرا ممکن است باعث آسیب به روکش چرم شوند.

همچنین از قلم‌مو‌ها و پنسل‌های نقاشی هم می‌توان برای رنگ‌آمیزی قسمت‌ها و شیار‌های ریز و در دسترس‌نبودنی استفاده نمود. این ابزار‌ها به راحتی در شکاف‌ها و درز‌ها نفوذ کرده و مانع از باقی‌ماندن لکه‌های سفید می‌شوند.
در نهایت هم وسایلی مانند انواع ظروف برای ترکیب رنگ، جا‌رنگی‌ها برای استفاده از پسماند رنگ، تیغ و اره‌ی نازک برای صاف‌کردن لبه‌ها، می‌توانند کمک‌حال ارزشمندی باشند.

همچنین اگر شما به نحوه ترمیم کفش چرمی علاقه دارید به لینک مورد نظر مراجعه کنید.

مراحل رنگ‌کردن کفش‌های چرمی

اولین مرحله برای رنگ کردن کفش‌های چرمی، آماده‌سازی آن‌ها است. در این مرحله باید ابتدا مکانی با تهویه مناسب انتخاب کرده و سپس کفش‌ها را کاملاً تمیز نمود. پاک کردن کامل کفش با استفاده از پاک‌کننده‌های چرم و سپس حذف واکس‌ها و لایه‌های محافظتی، بسیار حائز اهمیت است. پس از آماده‌سازی، کفش آماده پذیرش رنگ خواهد بود.

آماده‌سازی آماده‌سازی کفش‌های چرمی جهت رنگ کردن شامل چند مرحله است: انتخاب محل مناسب با تهویه، جداسازی کفش از سایر وسایل، پاک کردن کامل با الکل و پارچه، سنباده زدن نواحی براق، پاک کردن مجدد با پارچه مرطوب و در نهایت اعمال ماده آماده‌کننده روی سطح. انجام صحیح این مراحل باعث می‌شود رنگ به خوبی جذب شود.

اعمال رنگ پس از آماده‌سازی کفش، نوبت به اعمال رنگ می‌رسد. در این مرحله پس از انتخاب نوع رنگ مناسب و آماده کردن آن، با استفاده از برس، پارچه یا قلم مو، رنگ را به صورت لایه‌ای نازک و با ضربات یکنواخت روی کفش اعمال می‌کنیم. توصیه می‌شود حداقل دو الی سه لایه رنگ‌زده شود و بین هر لایه ۳۰ دقیقه فاصله باشد.

خشک کردن پس از پایان مرحله رنگ کاری، باید زمان کافی به کفش داده شود تا کاملاً خشک شود. این مرحله حداقل بین ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد. اما اگر چند لایه رنگ‌زده شده باشد باید تا ۴۸ ساعت صبر کرد. خشک شدن کامل باعث می‌شود رنگ کفش یکدست و دوام بیاورد.

واکس زدن و جلا دادن پس از خشک شدن کامل، می‌توان از واکس و جلای چرم برای تقویت رنگ، افزایش درخشندگی و محافظت از کفش استفاده کرد. واکس و جلا لایه محافظی روی کفش ایجاد می‌کنند و باعث می‌شوند ظاهر کفش جذاب‌تر و رنگ آن پایدارتر بماند. در نهایت با برس زدن، کفش صاف و براق‌تر می‌شود.

نکات ایمنی هنگام رنگ‌کردن

انتخاب مکان مناسب انتخاب مکانی با تهویه مطلوب برای رنگ کردن کفش بسیار حائز اهمیت است. بوی رنگ ممکن است آزاردهنده باشد و در فضای بسته بیشتر ماندگاری داشته باشد. پس بهتر است در محیطی با هوای تازه و جابجایی هوا کار شود تا از بوی نامطبوع جلوگیری شود.

استفاده از وسایل محافظت فردی برای پیشگیری از آسیب دیدن پوست و لباس‌ها، بهتر است حتماً از دستکش، روپوش و ماسک استفاده شود. برخی رنگ‌ها حاوی مواد شیمیایی هستند که می‌توانند برای پوست و چشم خطرناک باشند. پس رعایت نهایت دقت در این خصوص ضروری است.

خواندن دفترچه راهنمای رنگ قبل از شروع کار، حتماً دفترچه راهنمای استفاده از رنگ را به دقت مطالعه کنید. در آن نکات ایمنی، نسبت مخلوط کردن، زمان خشک شدن و سایر نکات لازم ذکر شده است. عدم رعایت دستورالعمل‌ها می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شود. آزمایش رنگ روی بخش کوچکی از کفش قبل از اعمال رنگ روی کل سطح کفش، بهتر است ابتدا روی قسمت کوچکی آزمایش شود تا از تناسب رنگ با کفش و عوارض احتمالی آن اطمینان حاصل گردد. این کار از بروز هرگونه خسارت احتمالی جلوگیری می‌کند.

در نظر گرفتن زمان کافی برای خشک شدن پس از اتمام کار رنگ کاری، باید حتماً زمان لازم برای خشک شدن کامل رنگ در نظر گرفته شود. زمان ناکافی می‌تواند باعث کدر شدن و یا حتی ریختن رنگ شود. پس صبور بودن و رعایت زمان‌های ذکر شده بسیار مهم است.
این موارد، مهمترین نکاتی هستند که در رابطه با ایمنی هنگام رنگ کردن کفش‌های چرمی باید مدنظر قرار گیرند. البته رعایت نظافت و دقت کلی هم در کنار این موارد توصیه می‌شود.

درکل، رنگ‌کردن کفش‌های چرمی راهکار مناسبی برای احیای زیبایی از دست رفته آن‌ها بوده و می‌تواند عمر مفید این کفش‌ها را تا حد قابل توجهی افزایش دهد. با توجه به اینکه پس از مصرف طولانی‌مدت، کفش‌های چرمی معمولاً دچار تیرگی و بی‌رونقی شده و حتی ممکن است خراش‌هایی هم بردارند، بنابراین با اعمال مجدد رنگ مناسب می‌توان همه این مشکلات را برطرف کرده و به کفش ظاهر تازه و جذابی بخشید.

انتخاب صحیح نوع رنگ، یکی از مهم‌ترین مراحل در فرایند رنگ‌کردن کفش‌های چرمی به شمار می‌رود. با توجه به اینکه تنها امکان تیره‌تر کردن رنگ کفش‌های چرمی وجود دارد، بنابراین باید رنگی انتخاب شود که بتواند عمق و تیرگی بیشتری نسبت به رنگ فعلی کفش ایجاد کند. همچنین پیشنهاد می‌شود از رنگ‌های الکلی و روغنی استفاده شود چرا که این رنگ‌ها توانایی بسیار بالایی در نفوذ به درون بافت چرم داشته و می‌توانند پوششی محکم‌تر و دوام‌دارتر ایجاد کنند.

صرف‌نظر از انتخاب رنگ، رعایت ترتیب صحیح مراحل آماده‌سازی کفش، اعمال رنگ، خشک کردن و در نهایت واکس‌زنی و جلادهی هم از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوان به نتیجه‌ای مطلوب و حرفه‌ای دست یافت. آماده‌سازی شامل پاک‌کردن و حذف لایه‌های محافظتی سطح کفش است. اعمال رنگ باید به صورت لایه‌ای نازک و یکنواخت با ابزار‌هایی مانند برس و قلم‌مو صورت پذیرد. سپس باید زمان کافی برای خشک‌شدن رنگ در نظر گرفت. در مرحله پایانی هم اعمال واکس و جلای چرم، ضروری است.

استفاده از انواع برس‌های اختصاصی، پارچه‌های نرم و همچنین قلم‌مو‌های مناسب، می‌تواند به پخش یکنواخت‌تر رنگ روی سطوح صعب‌الوصول و شیار‌های ریز کفش کمک شایانی کند و کیفیت نهایی رنگ‌کاری را ارتقا بخشد. استفاده از این وسایل کمکی توصیه می‌شود...